Το Πάσχα, η μεγαλύτερη γιορτή του χρόνου, είναι σχεδόν έξω από την πόρτα μας! Δεν ξέρω αν έχετε ήδη κανονίσει τις διακοπές σας, εγώ παρόλαυτα
θα σας μιλήσω για το πιο όμορφο Πάχα του Κόσμου. Και το λέω αυτό χωρίς ίχνος υπερβολής και με μπόλικη μετριοπάθεια…! Έτσι είναι, βρε παιδιά, αν δεν παινέσεις το σπίτι σου θα σε πλακώσει. Αν δεν το καταλάβατε, είμαι από την Κέρκυρα και σαν Κερκυραία οφείλω να σας ενημερώσω για τα καλά του τόπου μου.
Αν θέλετε να ευχαριστηθείτε και να ζήσετε τη Λαμπριά (όπως λέμε οι Κερκυραίοι το Πάσχα), θα πρέπει να αφιερώσε στο όμορφο νησί μας χρόνο… Αλλά επειδή μαζί με το χρόνο πάει και το χρήμα, θα προσπαθήσω μέσα από αυτό εδώ το άρθρο να σας μεταφέρω, έστω νοερά, στην ομορφότερη γιορτή του χρόνου. Ελπίζω να τα καταφέρω!
Κυριακή Των Βαϊων – Των Βαγιώνε
Η μέρα που ο Χριστός φτάνει στα Ιεροσόλημα, στην Κέρκυρα γιορτάζεται με τη μεγαλοπρέπεια που τις αρμόζει. Και η μέρα αυτή γιορτάζεται κατά τον ίδιο τρόπο από το 1630! Το 1629 η Κέρκυρα είχε χτυπηθεί από την πανώλη. Ο Άγιος Σπυρίδωνας ήταν αυτός που έσωσε τον κόσμο από την αρρώστια και ο κόσμος δεν το ξεχνάει ποτέ. Των Βαγιώνε στις 11:00 το πρωί γίνεται η λιτάνευση του σκηνώματος τ’ Αγιού (όπως συνηθίζεται να λέγεται στην Κέρκυρα) με τη συνοδεία και των 18 φιλαρμονικών του νησιού. Η διαδρομή που ακολουθείται είναι στα χνάρια των ενετικών τειχών της πόλης. Κατά τη διαδρομή γίνονται και πολλές στάσεις για δεήσεις. Στο τέλος οι φιλαρμονικές του νησιού περνάνε από διάφορα μέρη του ιστορικού κέντρου και παίζουν εύθυμα εμβατήρια. Η μέρα αυτή στην Κέρκυρα είναι σκέτη μαγεία!
Αν βρεθείτε των Βαγιώνε στην Κέρκυρα, μην ξεχάσετε να περάσετε και από το Δημοτικό Θέατρο όπου στις 21:00 η Φιλαρμονική Εταιρία Μάντζαρος μας βάζει με τις μελωδίες της σιγά σιγά στο πνεύμα της Μεγαλοβδομάδας.
Μεγάλη Δευτέρα
Μέρα για ψώνια και προετοιμασίας της φογάτσιας, του παραδοσιακού τσουρεκιού. Το απόγευμα ο κόσμος μαζεύεται στην Εκκλησία.
Μεγάλη Τρίτη
Είναι η μέρα που ακούγεται το τροπάριο της Κασσιανής και το βράδυ στα Παλιά Ανάκτορα διοργανώνεται η μουσικοποιητική βραδιά “Από τον Γολγοθά στην Ανάσταη”.
Μεγάλη Τετάρτη
Μετά τα Ευχέλαια οι Κερκυραίοι μαζεύονται στο θέατρο για να παρακολουθήσουν τη συναυλία της Χορωδίας του Δήμου με Εκκλησιαστική Μουσική αφιερωμένη στο Θείο Δράμα.
Μεγάλη Πέμπτη
Μέσα στην εκκλησια ακούγονται τα 12 Ευαγγέλια και οι γυναίκες υφαίνουν το γαϊτάνι από άσπρο βαμβακερό ύφασμα. Στην Καθολική Μητρόπολη στην Πλατεία του Δημαρχείου, τα 12 κεριά που έχουν ανάψει οι πιστοί σβήνουν ένα ένα μετά το ανάγνωσμα του κάθε Ευαγγελίου. Την Μ. Πέμπτη με την πρώτη καμπάνα βάφονται και τα αυγά κόκκινα.
Μεγάλη Παρασκευή
Και εδώ από νωρίς τα παιδιά τρέχουν στους δρόμους, στις γειτονιές και στις αυλές για να βρουν λουλούδια για να στολιστεί ο επιτάφιος… Η αποκαθήλωση του Κυρίου πραγματοποιείται αυτήν την μέρα. Το σώμα του σκεπάζεται με λευκό σεντόνι. Η καμπάνα ηχεί πένθημα… Η μέρα αυτή στην Κέρκυρα είναι πολύ ιδιαίτερη, ίσως και μοναδική! Από νωρίς το απόγευμα (να μη σας πω από το μεσημέρι), κάθε εκκλησία με τη συνοδεία κάποιας Φιλαρμονικής πραγματοποιεί την περιφορά του δικού της επιταφίου. Οι επιτάφιοι γεμίζουν τα υπέροχα καντούνια της πόλης και η συγκίνηση κορυφώνεται.
Μέχρι τις 22:00 το ιστορικό κέντρο γεμίζει με επιτάφιους οι οποιοι διασταυρώνονται και ενώνονται… Πρώτος βγαίνει ο επιτάφιος της Παναγίας της Σπηλιώτισσας από το Νέο Φρούριο (κάτω στο λιμάνι) και τελευταίος αυτός της Μητρόπολης. Κάθε επιτάφιος συνοδεύεται από μία Φιλαρμονική και μία χορωδία. Όλα τα κεριά, τα φανάρια και τα φλάμπουρα κρατιόνται με μία ελαφρια κλήση ως ένδειξη πένθους. Όλη η πόλη το βράδυ γεμίζει με αναμμένα κεριά και παντού ακόυγονται οι μελωδίες των Φιλαρμονικών. Μοναδικά κομμάτια θα ακούσετε εκείνη τη μέρα: η Παλιά (Κόκκινη) Φιλαρμονική παίζει το Adagio του Albinoni, η Μπλε (Μάντζαρος) το Marcia Funebre και η Καποδίστριας το Sventura του Mariani και το πένθημο εμβατήριο του Chopin. Είμαι σίγουρη πως το βράδυ όταν θα επιστρέψετε σπίτι αυτό που θα νιώθετε ίσως να μην το ξεχάσετε ποτέ…
Μεγάλο Σάββατο
Η μεγάλη μέρα της Ανάστασης έφτασε! Η πόλη από το χάραμα αρχίζει να γεμίζει κόσμο. Ναι, πολύ καλά
διαβάζετε: ο κόσμος το Σάββατο το πρωί αρχίζει να συγκεντρώνεται στο κέντρο από τα ξημερώματα για να πιάσει μία θέση γιατί είναι η μέρα των μπότηδων. Ας τα πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Στις 6:00 το πρωι στην Παναγία Των Ξένων γίνεται η αναπαράσταση του σεισμού που συνόδευε την Ανάσταση του Κυρίου. Στις 9:00 το πρωί βγαίνει ο επιτάφιος τ΄Αγιού (της εκκλησίας του Αγίου Σουρίδωνα) με κάθε μεγαλοπρέπεια και κατάνυξη. Να σημειώσω σε αυτό το σημείο ότι ο επιτάφιος τ Άγιού δεν βγαίνει τη Μ. Παρασκευή. Μαζί με τον επιτάφιο βγαίνει και το σκήνωμα τ Άγιού που έχει θέση χοροστατούντου Επισκόπου, δηλαδή μπροστά ο Άγιος και πίσω ο επιτάφιος. Αυτή η λιτανεία είναι η πιο παλιά του νησιού με αρχή το 1550. Οι 3 Φιλαρμονικές της πόλης ακολουθούν παίζοντας μελωδίες μοναδικές: η Παλιά παίζει το Amlet του Faccio (τον Αμλέτο όπως το λέμε οι Κερκυραίοι), η Μπλε παίζει το Calde Lacrime του Micheli και η Καποδίστριας το Marcia Funebre του Μπετόβεν.
Στις 11:00 το πρωί πλέον είναι όλα έτοιμα για την πρώτη Ανάσταση και τους μπότηδες! Γεμάτοι νερό, σε διάφορα μεγέθη και σχήματα και με το χαρμόσυνο χτύπημα της καμπάνας πέφτουν από παράθυρα, πόρτες, μπαλκόνια και ταράτσες. Το έθιμο κρατάει από τη Ενετοκρατία. Κατά τα χρόνια της Γαληνότατης ο κόσμος την Πρωτοχρονιά πέταγε στο δρόμο κάτι παλιό για να φέρει ο νέος χρόνος κάτι καινούριο! Οι Κερκυραίοι το μετέφεραν στην μεγαλύτερη και ομορφότερη γιορτή του κόσμου, το Πάσχα. Και αν νομίζετε ότι οι Φιλαρμονικές έφυγαν, γελιέστε! Μετά τους μπότηδες βγαίνουν στους δρόμους για τα ευχάριστα και χαρούμενα εμβατήρια. Πάρτε μια γεύση εδω…
Και αφού τελειώσει όλο αυτό η κάθε φιλαρμονική πριν φύγει περνάει μπροστά από το κτίριο της Παλιάς Φιλαρμονικής και προκειμένου να την τιμήσει παίζει και κάτι… Μην το χάσετε, είναι υπέροχο!
Το βράδυ η Ανάσταση του Κυρίου στην Πάνω Πλατεία με βεγγαλικά και μουσικές! Επίσης θέλω να σας πω ότι η αναστάσιμη ακολουθία πραγματοποιείται στην Καθολική Μητρόπολη (Duomo) και έχει τελειώσει μέχρι τις 23:00 ώστε ο κόσμος να προλάβει και την Ορθόδοξη Λειτουργία. Έτσι ήταν από πάντα στην Κέρκυρα: σεβασμός και εκτίμηση μεταξύ κατακτητών και κατακτημένων…
Πάσχα
Κάθε εκκλησία κάνει περιφορά της εικόνας της Ανάστασης μετά μουσικής εννοείται…
Δευτέρα του Πάσχα
Παντού σε κάθε χωριουδάκι του νησιού θα συναντήσετε λιτανείες της Ανάστασης. Στο δικό μου το χωριό (Άγιος Ματθαίος) είμαστε τυχεροί γιατί έχουμε φιλαρμονική (Λορέντζος Μαβίλης) και έτσι έχουμε και μουσική!
Τρίτη του Πάσχα
Έχουμε τα Μπάσματα τ΄Αγιου! Από το Μ. Σάββατο ο Άγιος είναι στη διάθεση του κοινού για προσκύνημα, έτσι την Τρίτη θα μπει πάλι στη λάρνακά του.
Οι εορτασμοί του Πάσχα ολοκληρώνονται την Παρασκευή με το πρώτο πανηγύρι μετά το προσκύνημα στη Ζωοδόχο Πηγή στην Παλαιοκαστρίτσα.
Οφείλω να ενημερώσω ότι τα κλασικά εδέσματα όπως μαγειρίτσα και οβελίας δε λείπουν από το ΚερκυραΙκό Πάσχα. Επίσης να σας πω ότι κατά τη Μεγαλοβδομάδα όλη η πόλη είναι φωτισμένη με μωβ πένθημα χρώματα. Η νυχτερινές βόλτες θα σας μείνουν αξέχαστες… Τέλος το Μ. Σάββατο από τα παράθυρα κρέμονται μεγαλοπρεπή κόκκινα πανιά, δηλαδή η πόλη φοράει τα καλά της.
Κάποιες δικες μου αγαπημένες αναμνήσεις…
Ακόμα θυμάμαι τον αγώνα δρόμου που κάναμε την Μ. Παρασκευή για να πάμε από το Λιστόν στην Μητρόπολη, ώστε να προλάβουμε τον επιτάφιο. Επίσης δεν μπορώ να ξεχάσω τον παππού Θεόφιλο που περίμενε την πρώτη Ανάσταση για να φάει ένα κόκκινο αυγό… Τρέχαμε στα καντούνια και μαζεύαμε λουλούδια τα οποία μας έδιναν απλόχερα για να στολίσουμε τον επιτάφιο. Όλα τόσο υπέροχα όσο και η παιδική μας ηλικία, εκεί ανάμεσα στις μελωδίες και στις μυρωδιές του αγαπημένου νησιού!
Αν ακόμα δε σας έπεισα, ε τότε δεν μπορώ παρά να σας παρακαλέσω κάποια στιγμή να κάνετε Πάσχα στην Κέρκυρα!
Καλό Πάσχα σε όλους!